Sáo mèo là nhạc cụ khá phổ biến hiện nay, tuy nhiên nhiều người vẫn còn nhiều người chưa nắm rõ về dòng sáo này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích khi muốn tìm hiểu và chơi dòng sáo này trên thị trường.
Sáo mèo là gì?
Sáo mèo có tên gọi khác là sáo h’mông, một nhạc cụ quen thuộc của người dân tục miền núi phía bắc nước ta, đây là một nhạ cụ không thể thiếu trong các lễ hội truyền thống người h’mông, đây cũng là cách để các chàng trai giao duyên với các cô thôn nữ trong bản, tạo nên một bản sắc văn hóa dân tộc riêng cho mọi người.
Ở Việt Nam có 2 loại sáo mèo chính là sáo mèo tàu và sáo mèo việt
Cấu tạo sáo mèo
Về cấu tạo thì sáo mèo có hai bộ phận chính là miệng thổi và thân sáo, miệng thổi sáo mèo được tạo nên bởi lưỡi gà có tác dụng tạo âm cơ bản. Bên trên được gắn nắp miệng thổi vừa chơi đặt môi vào thổi để bảo vệ lưỡi gà.
Trong bất kỳ mỗi cây sáo mèo thì bộ phận quan trọng nhất nhạc cụ này là lưỡi gà, lưỡi phải được làm từ miếng đồng có độ đàn hồi tốt. Một số cây sáo lưỡi gà được làm từ kẽm nhưng phải được mài tay khá tỉ mỉ và cẩn thận.
Một vài cây sáo nắp miệng thổi được chế tạo từ ống kim loại, một số cây sáo nắp miệng chết bằng tre hoặc trúc.
Thân sáo đóng vai trò là hộp cộng hưởng của cây sáo, ta có thể được làm từ trúc, nứa, gỗ, kim loại, và được khoét các lỗ định âm.
Sáo mèo Việt
Dòng sáo mèo thường được làm bằng ông nứa dày hoặc ống trúc, độ dài khoảng 20cm và có đường kính 0.7cm. Trên đầu ống được gắn lưỡi gà, trên thân ống có cấu tạo 8 lỗ bấm và 1 lỗ định âm khi sử dụng.
Lưỡi gà ở đây hay còn gọi là lưỡi lam đồng mỏng hình chữ nhật, người gắn miếng đồng này vào thân sáo và sát ép lại cho khỏi di chuyển.
- Xem thêm: Hướng dẫn thổi sáo mèo dơn giản
Sáo mèo tàu
Sáo mèo tàu cấu tạo khác mèo việt, trên thân ống sáo có 7 lỗ bấm trong đó bao gồm 6 lỗ thẳng hàng nhau, phía sau lỗ bấm dành cho ngón tay không thuận. Hệ lỗ của sáo mèo tàu ít hơn mèo việt nên cách chơi cũng dễ dàng hơn. Nguyên liệu thường chủ yếu bằng trúc tím, vì thế âm của sáo mèo tàu thường trầm, dịu nhẹ.
So sánh sáo mèo Việt và sáo mèo tàu
Sáo mèo Việt
Nắp miệng sáo mèo Việt bó sát lấy lam đồng, không gian bên trong miện thổi khá bé, nên việc đánh lưỡi, rung trên sáo mèo rất dễ dàng, chắc chắn hơn, lên nốt cao tốt hơn, tuy nhiên việc lắp đặt miệng như vậy sẽ gây cản trở trong việc chỉnh sửa lam đồng, không thể tháo lắp dễ dàng.
Âm sắc thường sẽ ấm hơn và tốt hơn dòng sáo mèo tàu cùng giá, tuy nhiên sáo mèo Việt không được trang trí và đẹp bằng các loại sáo mèo thông thường.
Tone và hệ thống nốt bấm trên sáo mèo việt có thể được chế tạo đa dạng hơn do shop tự làm nên có thể nên bất kỳ tone nào. Dòng sáo mèo việt có thể dễ cầm hơn sáo mèo Tàu do lỗ cao nhất dược đặt lệch sang 1 bên, dòng sáo mèo Việt dễ cầm hơn sáo mèo Tàu do lỗ cao nhất được đặt lệch sang 1 bên vậy mà lại không thể chơi cho người thuận tay phải và tay trái.
Sáo mèo tàu
Âm sắc sáo mèo tàu của Trung Quốc thường mảnh và nhẹ hơn sáo mèo Việt, nếu cùng giá thường thì chất lượng lam đồng Trung Quốc sẽ thua sáo mèo Việt Nam nhưng khi ta nhìn vào hình thức đẹp và rộng hơn. Sản phẩm làm bằng trúc tím, tôn lên màu sắc khá đẹp mắt.
Lưỡi gà sáo mèo tàu thường sẽ làm bằng nhựa, hoặc inox sẽ có khoảng không gian phía trong nắp miệng lớn, do đó khi rung hơi và đánh lưỡi không chắc chắn như mèo Việt.
Tone trên sáo mèo Tàu khá đầy đủ, tuy nhiên ở Việt Nam chủ yếu chỉ có ở tone Đô.
Cầm sáo mèo Tàu khó linh hoạt ngón hơn do lỗ cao nhất làm chính giữa bên dưới chứ không làm lệch.
Sáo mèo Trung Quốc có hệ bấm và thang âm phù hợp với nhiều bài nhạc và cũng có thể chơi được bài của sáo mèo việt như xuân về trên bản mèo, gọi tên em bên suối.
Hướng dẫn thổi sáo mèo
Đối với các bạn mới tìm hiểu về sáo mèo và chưa biết sáo mèo là gì thì việc thổi cây sáo mèo khá khó khăn, người thổi phải chú ý đến hơi miệng, lực thổi lam đồng phải đều và dài hơi. Nếu hụt hơi âm sẽ kêu è è, ban đầu mới thổi sáo mèo người thổi sẽ có cảm giác rất nặng nề tốn hơi, nhưng sau một thời gian tập quen ta sẽ cảm thấy loại sáo này dễ chơi hơn sáo ngang khá nhiều.
Sau một thời gian tập quen ta sẽ cảm nhận thấy loại sáo này dễ chơi hơn sáo ngang khá nhiều, nó cũng không tốn quá nhiều hơi, dòng sáo mèo cũng giống như các dòng sáo nứa, trong khi người chơi sáo cho người thổi ta nên kết hợp với các kỹ thuật khác như rung hơi, đánh lưỡi, reo, vuốt láy..
Tổng kết
Qua những thông tin mà camamsao chia sẻ hy vọng bạn sẽ tìm được những sản phẩm sáo phù hợp cho gia đình, nếu có thắc mắc hay tham khảo gì, vui lòng để lại số điện thoại hoặc báo giá để mình tư vấn phù hợp nha.
No Comments